Allahu i Madhëruar urdhëron dhe thotë në Kur’an: “Ne i kemi dërguar profetët tanë me argumente të qarta”([1]), pra me të vërtetën, “Dhe me ta zbritëm edhe librin edhe peshoren ([2]), pra drejtësinë që njerëzit të jetojnë me të, “Dhe Ne kemi zbritur edhe hekurin në të cilin ka forcë të madhe dhe dobi për njerëzit, që Allahu ta dallojë përfundimisht (dhe Allahu i Madhëruar e di paraprakisht por që t’ua bëjë të qartë njerëzve) se kush janë ata të cilët përkrahin Allahun dhe profetët e Tij edhe pse nuk e kanë parë Allahun, edhe pse nuk i kanë parë profetët.”([3]) Domethënë për të parë Allahu i Madhëruar se kush qëndron me të vërtetën. “Me të vërtetë Allahu është i Fortë dhe i Fuqishëm.”([4])
Pejgamberi a.s për të vendosur standarde të reja që njeriu të ketë mundësi t’i përdorë në të gjitha fushat e jetës, gjatë kohës që zbriste Kur’ani, njëkohësisht luante rolin e tij si misionar në faqe të dheut. Nëpërmjet këtij binomi, pejgamberi a.s ndërtonte atë që quhet “menhexh”, pra metoda me të cilën kjo e vërtetë përcillet në faqe të dheut dhe njëkohësisht mbrojtja e saj.
Domethënë Allahu i Madhëruar e dërgoi pejgamberin a.s për ta sqaruar të vërtetën, për ta promovuar të drejtën, për të treguar konkretisht modelin e tij se si jetohet me të vërtetën në rrafshin individual, kolektiv dhe universal, por njëkohësisht pejgamberi a.s ndërtoi edhe një menhexh, një metodë të mbrojtjes të së vërtetës dhe këtë e bëri ashtu si ka bërë me të gjitha metodat e tjera. Teorikisht nëpërmjet Kur’anit dhe fjalëve të tij, por edhe praktikisht me jetën e tij.
Aksioma nga e cila nisemi është se Pejgamberi a.s si e thamë pak më sipër, erdhi për të vërtetën dhe për të drejtën. Erdhi për ta thënë të vërtetën, për ta sqaruar të vërtetën, për ta promovuar, për të ftuar te e vërteta, për të ndërtuar modelin e së vërtetës dhe të së drejtës në faqe të dheut, në rrafshin individual, shoqëror dhe global. Duke iu referuar kësaj premise e duke pasur parasysh se e vërteta dhe e drejta jeton në atmosferën e një dialektike të vazhdueshme të përballjes mes të vërtetës dhe të pavërtetës, të drejtës dhe të padrejtës, të mirës dhe të keqes, të sinqertës dhe të ligës, të lartës dhe të poshtrës. Pejgamberi a.s ndërtoi një metodë mbrojtjeje të kësaj të vërtete. Pejgamberi a.s me fjalën e tij, jetën e tij dhe me sjelljen e tij, na ka mësuar si mbrohet e vërteta, ku i ka burimet e forcës kjo e vërtetë dhe ku e merr fuqinë për ta mbrojtur veten e saj.
Për ata që e pasojnë këtë të vërtetë, pejgamberi a.s na ka mësuar se ku janë burimet e forcës tonë për ta mbrojtur atë. Rrjedhimisht dhe qartas pejgamberi a.s ka ardhur për t`i thënë njerëzisë se shpëtimi ynë është vetëm te e vërteta dhe e drejta, e përderisa jemi me të vërtetën dhe me të drejtën jemi gjithmonë të shpëtuar dhe të mbrojtur, përderisa ngrihemi ashtu siç duhet dhe aq sa duhet në nivelin e zbatimit të shkaqeve dhe të sigurimit të faktorëve me të cilat ne mund ta mbrojmë të vërtetën. Këtë mesazh na e jep Allahu i Madhëruar te ky ajet kur’anor.
Herën e kaluar nisëm të flasim diçka rreth pejgamberit a.s dhe tërhoqëm vëmendjen te ajo se ku duhet të përqëndrohen muslimanët. Nuk është debati dhe polemika se a lejohet apo nuk lejohet mevludi. Sa herë që vjen hëna e mevludit menjëherë debatojmë si të “devotshëm” për ta treguar veten tonë se jemi të pastër nga bidati apo nga shirku, a është bidat apo nuk është bidat. Këtë faktikisht duan edhe ata që nuk ua duan të mirën muslimanëve dhe duan që muslimanët të angazhohen me çikërrima.
Faktikisht pyetja e madhe të cilën muslimanët duhet t’ia shtrojnë vetes deri në Ditën e Kijametit dhe për të cilën duhet të punojmë për ta kuptuar dhe për ta zbatuar që të jenë me hak ndjekës të udhës së vërtetë të Muhamedit a.s, është pyetja e madhe: “Pse Allahu Madhëruar e dërgoi Muhamedin a.s? Cili qe misioni i tij?”, dhe këtu Allahu i Madhëruar na tregon për një çështje shumë të madhe. Këtë që ne e cekëm pak më sipër do e shpjegojmë pak më poshtë.
Profetët e Allahut kanë ardhur për të na treguar se jeta e vërtetë në dynja por edhe në ahiret është jeta e atij që jeton me të vërtetën dhe punon për të vërtetën, jeton me të drejtën, punon për të drejtën dhe njëkohësisht di edhe si ta mbrojë atë, por jo vetëm nëpër podiume apo rrjete sociale duke treguar kush është më trimi, e kur vjen puna për ta mbrojtur me hak të vërtetën me fjalë apo edhe me faktorë materialë ia mbathin me të katërta.
Ndërkohë pejgamberi a.s na thotë se një nga shtatë gjynahet më të mëdha është të tërhiqesh nga mbrojtja e së drejtës dhe së vërtetës në atë moment kur t’i duhet me patjetër ta mbrosh të vërtetën në momentin që ti përballesh me të ligën.([5])
Pejgamberi a.s thotë se fjala ka vendin e vet, komunikimi ka vendin e vet, diplomacia ka vendin e vet por edhe forca ka vendin e vet. Konceptimi i kësaj çështjeje u duhet më së shumti popujve që Zoti i ka sprovuar në etapa të caktuara të historisë për të qenë popuj të sulmuar, të vegjël apo popuj të dobësuar. Këtë mesazh na e përcjell edhe Dhul Karnejni a.s, histori të cilën ne e përmendim vazhdimisht.
Për Dhul Karnejnin Allahu Madhëruar thotë: “Ne i kemi dhënë atij për çdo gjë shkak”([6]), domethënë për çdolloj sfide a problemi i është dhënë zgjidhje. Ku ishte forca e Dhul Karnejnit?! Forca e tij ishte se ia dinte çelësin e zgjidhjes çdo lloj problemi, domethënë kaq shumë kishte punuar me dijen e shkaqeve saqë Allahu i Madhëruar për hir të zbatimit të këtyre shkaqeve ia kishte mundësuar që t’ia gjejë zgjidhjen çdo lloj problemi dhe ky është një nga mesazhet më të mëdha që na përcjell Allahu i Madhëruar nga kjo histori.
Allahu i Madhëruar na thotë se sado i madh që të jetë problemi dhe sado e madhe të jetë sfida, nëse nga popujt e sprovuar me lirinë e tyre, me vatanin e tyre, do të ketë angazhim serioz dhe në nivelin e duhur me shkaqet e mbrojtjes të së drejtës së tyre, Allahu i Madhëruar ua jep zgjidhjen.
Kështu dhe Dhul Karnejni shkoi te një popull që sulmohej në mënyrë të vazhdueshme nga një tjetër popull gjakësor, nga një popull që ishte mësuar të bëjë viktimën vazhdimisht, nga një popull i ligë, nga një popull shushunjë, nga një popull gjakderdhës, nga një popull që urinë e tij e shuante me gjakun e njerëzve. Ky ishte populli i jexhuxh-mexhuxhëve dhe popuj të tillë na thotë Allahu i Madhëruar, ka për të patur në faqe të historisë deri në Ditën e Kijametit, ashtu siç na thotë Allahu i Madhëruar se ka për të patur edhe popuj të dhunuar.
Tani përballë këtij fakti që neve na e mbështet historia çfarë duhet të bëjmë? Na tregon Dhul Karnejni kur shkon te ai popull që dhunohej në mënyrë të vazhdueshme nga populli gjakësor, nga populli shushunjë, nga populli i ligë, nga ai popull që bëntë si puna e dhelprës që herë pas here bën rolin e viktimës dhe u thotë: “Ju keni mundësi të përballeni me këtë lloj sfide, por ju keni një problem shumë të madh.’’ Ata e pyetën: “Po cili është problemi ynë o Dhul Karnejn?’’ Dhul Karnejni u përgjigj: “Problemi juaj është se vetëperceptimi për veten tuaj është shumë i gabuar ku mesa duket në një epokë të caktuar të historisë tuaj dikush ka punuar ligësisht me ju. Ka punuar në mënyrë cinike dhe të vazhdueshme që të kultivojë në zemrat tuaja ndjenjën e inferioritetit dhe prandaj jeni dorëzuar.
Ky është problemi madhor, se prej perceptimit tuaj shumë të ulët për veten, keni ngritur duart lart. Mandej vazhdon Dhul Karnejni t’i thotë këtij populli se shkaqet e mbrojtjes të së drejtës dhe të vetes së tyre i kishin përpara syve. Po ku i kishin? Ja ku e keni hekurin, ja ku e keni plumbin, ja ku e keni bakrin, ja ku i keni mineralet, merrini këto gjëra futini në punë, ndizeni zgjarrin, tretini dhe bëni digën e madhe prej metali. Digë e cila ua bllokoi rrugën e zullumit jexhuxh-mexhuxhëve të cilët vazhdojnë dhe do të vazhdojnë deri afër Ditës së Kijametit për ta hapur dhe për ta shpuar atë digë dhe sa herë që mundohen ta hapin gjatë ditës deri afër akshamit, në aksham kjo gjendje kaq e sofistikuar metali mbyllet përsëri, pra kaq e sofistikuar ishte diga e Dhul Karnejnit. Po këto cilësi, i ishin dhënë metalit apo i kishte zbuluar Dhul Karnejni?
Jexhuxh-mexhuxhët e hapin deri afër akshamit dhe kur vijnë të nesërmen e gjejnë përsëri të mbyllur. Është Allahu i Madhëruar që me fuqinë e Tij e bën këtë gjë, por Dhul Karnejni ishte kaq i dijshëm saqë metaleve u kishte zbuluar këtë cilësi. Dëmtohej sa dëmtohej metali, pastaj kthehej sërish në gjendjen e tij të mëparshme dhe rikuperohej përsëri.
“Ky është problemi juaj- thotë Dhul Karnejni. -Përndryshe shkaqet e mbrojtjes të së drejtës tuaj i keni këtu.’’ Prandaj na thotë Allahu i Madhëruar: “Ne i kemi zbritur profetët tanë për ta mbrojtur të vërtetën dhe të drejtën dhe Ne profetëve u dërguam librin dhe peshoren”([7]), domethënë drejtësinë që njerëzit të jetojnë me të në faqe të dheut. Po nëse dikujt i shkon në mendje të jetojë sipas qejfit si morri në shpinën e kaut si i bëhet? Kujtojmë: “Dhe hekurin e kemi zbritur në të cilin ka forcë të madhe edhe dobi të madhe.”([8]) Për këtë na thonë ulematë (dijetarët) tanë, studiuesit e mëdhenj të sociologjisë dhe të shkencave politike se asnjëherë nuk mund ta mbrojë të drejtën e vet një popull që nuk ka siguruar faktorët materialë të mbrojtjes të së drejtës së vet.
Ata popuj që jetojnë si puna e gomarit, që e shikon ujkun me sy dhe ka frikë ta përdorë patkoin e vet dhe thotë se ka mundësi të jem në ëndërr, ata popuj nuk mund të gëzojnë pavarësi dhe ekzistencë. Allahu i Madhëruar na thotë vazhdimisht se do të ketë popuj që dëshirojnë të jetojnë si morri në shpinën e kaut dhe si puna e shushunjave që vazhdimisht kërkojnë të ushqehen me gjakun dhe me të drejtën e popujve të tjerë. Thotë Allahu i Madhëruar: “Ne e kemi zbritur hekurin në të cilin ka fuqi të madhe dhe dobi të madhe për njerëzit.” ([9]) Pse ky lloj binomi?
Allahu i Madhëruar i del hakut njerëzve, që t’i dallojë se kush e mbron të vërtetën dhe kush me sinqeritet i beson të vërtetës së Tij, se Allahu i Madhëruar nuk ka nevojë për mbështetjen e askujt. Kush e mbron me të vërtetë atë me të cilën kanë ardhur profetët e Allahut të Madhëruar e për të na ka thënë: “O robër të Zotit ja ku e keni të vërtetën, ja ku është e vërteta, ju besoni se është e juaja, ja ku i keni faktorët e mbrojtjes!’’ Por çfarë kërkohet më tepër? Çfarë ka ngelur të justifikohet? Kush justifikohet? Njerëzit e këputur në kryqe! Njerëzit e patakatshëm justifikohen. “Ja ku i ke të gjitha’’- na thotë Allahu i Madhëruar.
Pastaj thotë Allahu i Madhëruar se ata të cilët dinë të bashkëveprojnë me të vërtetën, me të drejtën, i besojnë të drejtës, qëndrojnë me të drejtën dhe i sigurojnë faktorët e mbrojtjes të së drejtës së tyre, le ta dinë se “Allahu është i Fortë dhe është i Fuqishëm.” ([10]) Askush nuk mund të matet me Të. Dhe në momentin që ai popull di të bashkëveprojë me të drejtën dhe të vërtetën, dhe di të bashkëveprojë me faktorët e mbrojtjes së të vërtetës dhe të sigurojë faktorët e mbrojtjes së të drejtës së tyre, edhe nëse fuqia e tyre është më e dobët se fuqia e armikut, pasi ka bërë maksimumin e këtyre, le ta dinë se kanë Allahun e Madhëruar me vete. “Allahu është i Fortë dhe i Fuqishëm.’’ ([11])
Domethënë në momentet kur ata popuj japin maksimumin për t’u ngritur në nivelin e duhur të qëndrimit me të vërtetën dhe njëkohësisht në nivelin e duhur për të bashkëvepruar me faktorët e mbrojtjes të së vërtetës dhe shkojnë deri aty sa nuk kanë më mundësi, Allahu i Madhëruar thotë: “O robërit e Mi mos u trembni.’’([12]) Pse? “Sepse më keni Mua me vete. Dëgjoj dhe shikoj”.([13]) Këtë mesazh ua përcolli Allahu i Madhëruar muslimanëve dhe këtë lloj metode zbatoi pejgamberi a.s në të gjitha përballjet e mëdha që kanë bërë me politeistët.
Le të marrim përballjen më të madhe të politeistëve me Muhamedin, a.s në Medine. Duke pasur parasysh se ishte i rrethuar nga të katërta anët nga armiq dhe dashakeqas, pejgamberi a.s kishte ngritur një aparaturë të shërbimeve sekrete jashtëzakonisht shumë perfekte. Pejgamberi a.s e dinte me detaje se çfarë ndodhte në Gadishullin Arabik. Mundet të thoni: “Edhe këtë e mësojmë ne nga jeta e Pejgamberit a.s?
Po! Normalisht ata që e shohin jetën e Pejgamberit a.s si menhexh, si metodë jete në të gjitha dimensionet e saj dhe në të gjitha nivelet e organizimit njerëzor, këto çështje do t’i gjejë te jeta e profetit a.s. Por nëse do të merremi me jetën e profetit a.s me debate dhe çështje anësore e dytësore që nuk kanë lidhje fare, natyrshëm do të jemi të verbër ndaj këtyre detajeve të jetës së pejgamberit a.s. Pejgamberi a.s kishte ngritur një aparaturë të jashtëzakonshme të shërbimeve sekrete në Gadishullin Arabik dhe dinte me detaje çdo lëvizje të armikut të vet.
Politeistët u mobilizuan dhe nuk lanë kabile arabe politeiste që nuk shkuan të takoheshin me të dhe të bënin marrëveshje në Mekë, për të goditur pejgamberin a.s dhe shtetin islam në Medine, shtetin e së vërtetës dhe të drejtës. Pejgamberi a.s i ndiqte me detaje të gjitha këto lëvizje dhe tri javë para se të vinin ushtritë në kufijtë e Medines, pejgamberi a.s e mblodhi këshillin e vet, qeverinë e vet, dhe u tha: “Kjo është situata, çfarë mendimi jepni për t’u përballur me armikun?’’ Selman Farisiu r.a, pasi u dhanë shumë mendime tha: “Kur ne o pejgamberi i Zotit përballeshim me një ushtri më të madhe se e jona në aspektin numerik dhe nuk ia kishim takatin, përdornim hendekun si pengesë mes nesh dhe armikut.’’ Pas kësaj Pejgamberi a.s bëri për tri javë rresht një hendek të madh katër metra të gjerë, dy metra e gjysëm e tre të thellë dhe tre kilometra të gjatë.([14])
Kur erdhën arabët, dhjetë mijë vetë dhe e panë këtë, thanë: “Kjo nuk ka ndodhur asnjëherë në mesin tonë.’’ Arabët ishin shumë të sofistikuar në luftë dhe shumë trima, mirëpo këtë lloj përvoje nuk e kishin parë më përpara, dhe pikërisht këtu neve na shkon mendja te i ndjeri Nexhmudin Arbakani, Zoti e mëshiroftë, i cili tha: “O ju që ju ka mposhtur dhe ju ka pllakosur inferioriteti, pse duhet të mendoni se që t’i kalojmë ne ata, që nuk duan që ne të përparojmë, duke patur parasysh se ata janë shtatëdhjetë vjet përpara, duhet të punojmë shtatëdhjetë vjet mirëpo duke qenë se ata shkojnë përpara ne përsëri do ngelemi mbrapa. Po përse duhet të mendojmë kështu? Përse nuk duhet të mendojmë ndryshe, që të bëjmë diçka që ata nuk kanë mundur ta bëjnë dhe nuk janë në gjendje ta bëjnë, në një distancë kohore shumë më të shkurtër që të gjithën që kanë bërë ata deri tani, ne t’ua nxjerrim jashtë loje. Mirëpo ata që janë pllakosur nga inferioriteti dhe vetëvlerësimi i ulët nuk mendojnë kështu.
Prandaj na thotë Allahu i Madhëruar: “Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli derisa ata të ndryshojnë atë çka kanë në veten e tyre”([15]), domethënë idetë e tyre, vetëperceptimin për veten e tyre dhe vetëvlerësimin e tyre. Kur ta ndryshojnë dhe saktësojnë vetëvlerësimin dhe vetëperceptimin për veten, kur ta shohin veten të fortë dhe jo të dobët, të fuqishëm dhe jo të ligë, të mëdhenj dhe jo të vegjël, vetëm atëherë ata janë në gjendje të përballen me të ligën sado e madhe që të jetë ajo.
Ky ndryshim i vetes ka shumë rëndësi. Pejgamberi a.s e hapi këtë hendek dhe kur erdhën politeistët u çuditën dhe thanë: Nuk e kemi parë më parë këtë praktikë! Po pse duhet të mendonte pejgamberi a.s si ata, duke ndenjur si parazit? Pejgamberi a.s kishte edukuar një brez që e shikonte veten si mëkëmbës të Zotit dhe si njerëz që Allahu i kishte dërguar për ta nxjerrë njerëzinë nga robëria e robërve te robëria e Allahut të Madhëruar, nga adhurimi i njerëzve te adhurimi i Zotit, nga ngushtësia e dynjasë te gjerësia e dynjasë dhe ahiretit.
Qëndruan politeistët pesëdhjetë e një ditë në krahun tjetër dhe kur muslimanëve u erdhi zemra në fyt nga frika, ku na thotë Allahu i Madhëruar: “Dhe zemrat u erdhën në fyt” ([16]), kjo tregon kulmin e angazhimit, pra kaq mundësi kishin muslimanët të jepnin. Allahu Madhëruar thotë: “Dhe Allahu ndërhyri me ushtarët e Vet” ([17]), pra dërgoi melaike për të futur frikë në zemër të politeistëve dhe dërgoi erën që ua solli të ftohtin dhe komplet çadrat e tyre i shkatërroi, i përmbysi dhe në krye të pesëdhjetë e një ditëve Ebu Sufjani tha: “Unë e shikoj që kemi bërë maksimumin prandaj unë po iki dhe kush ka dëshirë të vijë me mua le të vijë!” I gjithë kampi armik iku dhe profeti a.s tha: “Pas kësaj dite ne do ua mësyjmë dhe ata nuk do jenë më në gjendje të na mësyjnë ne.’’ ([18])
Arabët thonë: “Njerëzit e zgjuar me isharet (shenjë) kuptojnë”.
Imam-Hatib: Sabaudin Jashari
([1]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([2]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([3]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([4]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([5]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([6]) – Kurani: Kehf, ajeti: 84.
([7]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([8]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([9]) – Kurani: Hadid, ajeti: 25.
([10]) – Kurani: Muxhadile, ajeti: 21.
([11]) – Kurani: Muxhadile, ajeti: 21.
([12]) – Kurani: Zukhruf, ajeti: 68.
([13]) – Kurani: Taha, ajeti: 46.
([14]) – Vakidiu, “El-Megazi”, v. 2, f .445; Taberiu, “Tarikhu`r-Rusuli ue`l-Muluk”, v. 2, f .566.
([15]) – Kurani: Rrad, ajeti: 11.
([16]) – Kurani: Ahzab, ajeti: 10.
