7 tetori i 2023 ka shërbyer si ndezësi i një lufte rajonale të Izraelit ndaj fqinjëve të tij, duke i sjellë një destabilitet këtij rajoni kaq të turbulluar që prej 80 vitesh. Me justifikimin që Izraeli ka të drejtë për t’u mbrojtur Izraeli ia ka dalë që në rrafshin ndërkombëtar të bllokojë çdo lloj nisme diplomatike, që mund ta dëmtojë synimin e tij kryesor zbrazjen e Gazës nga popullsia vendase dhe shkatërrimin përfundimtar të kësaj enklave palestineze. Shteti sionist nuk është mjaftuar me Gazën, por ka sulmuar edhe vendet fqinje si Siria, Libani, e deri edhe sulme sabotuese mbi objektiva të ndryshme iraniane.
Paparashikueshmëria e zgjerimit të këtyre sulmeve kanë shkaktuar amulli në rrafshin ndërkombëtar, po ashtu edhe shqetësim. Italia dhe Gjermania kanë shfaqur shqetësimet e tyre, me gjithë përkrahjen e dhënë me qëndrimet e tyre të palëkundura ndaj Izraelit në Gaza.
Zgjerimi i konfliktit me fqinjët i ka vënë në dilemë të gjitha parimet diplomatike të OKB-së dhe Bashkimit Evropian, duke e rritur vëmendjen e faktorit ndërkombëtar dhe daljen kundra veprimeve ushtarake të Izraelit. Tashmë Netanjahu e ka vendosur Izraelin në rolin e një xhandari, i cili “kërkon të vendosi rregullin” në këtë rajon. Le të shohim se sa do të zgjasi roli i tij.
Këto janë konfliktet kryesore që Izraeli ka pasur me vendet fqinje (dhe aktorët rajonalë) gjatë dy viteve të fundit (korrik 2023 – korrik 2025):
1. Izraeli – Hezbollah (Liban)
• Pas sulmeve të Hamas më 7 tetor 2023, Hezbollah nisi të bombardojë Izraelin nga veriu. Konflikti eskaloi gjatë vitit 2024 me sulme intensive nga të dyja palët. U përfshi edhe vrasja e liderit të Hezbollah, Hassan Nasrallah, në shtator 2024 dhe dëmtim masiv infrastrukturash.
• Më 27 nëntor 2024 u arrit marrëveshje për armëpushim 60-ditor: forcat e Hezbollah u detyruan të tërhiqen 30 km në veri të lumit Litani dhe Izraeli u tërhoq nga Libani i Jugut; ushtria libaneze dhe UNIFIL morën vendin e tyre.
• Në fillim të vitit 2025 ka pasur shkelje sporadike të armëpushimit—roketa prej Libanit drejt Izraelit, dhe sulme ajrore izraelite në hakmarrje, por eskalimi i plotë nuk ndodhi.
2. Izraeli – Siria (dhe çështja Druze)
• Gjatë korrikut 2025, në provincën Suveyda në jug të Sirisë shpërthyen përleshje etnike midis fiseve Druze dhe Beduinëve. Shkaku: dhuna ndaj civilëve Druze nga forcat siriane pranë Damaskut.
• Izraeli ndërhyri me sulme ajrore ndaj bazave ushtarake siriane dhe objektivave në Damask — për të mbrojtur komunitetin Druze me lidhje me Izraelin dhe për të ndaluar praninë ushtarake siriane pranë kufirit të tij.
• U arrit një armëpushim midis forcave siriane dhe milicive Druze, por tensionet mbeten të larta dhe situata është ende delikate.
3. Izraeli – Irani dhe miliciet e mbështetura prej tij
• Gjatë vitit 2024, pati përballje të drejtpërdrejta me Iranin dhe miliciet e tij (p.sh. IRGC) duke përfshirë sulme në Damask dhe kundër-sulme brenda Iranit dhe Sirisë.
• Në qershor 2025, lufta Irani–Izrael u zgjerua me sulme të koordinuara nga Irani dhe Huthit në Jemen, dhe operacione ajrore kundër infrastrukturës iraniane në përgjigje të rezistencës së Iranit.
4. Incidenti në kufirin me Egjiptin
• Më 2 qershor 2023, një polic egjiptian i forcave të sigurisë kaloi kufirin në zonën e Nitzana dhe vrau tre ushtarë izraelitë, duke plagosur dy të tjerë. U vra gjatë shkëmbimit të zjarrit.
• Ky incident ishte i rrallë dhe interpretimi zyrtar i Egjiptit tha se bëhej fjalë për një përpjekje kundër kontrabandës – qeveritë koordinuan hetime dhe masa të përbashkëta sigurie.
Autor: Roald A. Hysa
