Vlera e dhjetë ditëshit të Dhul-Hixhes

Web Admin

Nga dobitë e këtyre kohërave është edhe zëvendësimi i mangësive që i kemi bërë në të kaluarën. Allahu i Lartësuar vazhdimisht i jep robit të Tij dhurata të ndryshme, kurse njëra nga ato dhurata është edhe dhjetë ditshi i parë i muajit Dhul-Hixhe. Nuk ka kohë nga këto kohëra të zgjedhura, vetëm se Allahu t’i ketë dhënë detyrën e saj të adhurimit, me anë të të cilave i afron robërit e Tij pranë Vetes. I lumtur është ai i cili i shfrytëzon këta muaj, ditë e orë për t’u afruar te Zoti i tij me ibadetin e vet. Pra, muslimani duhet ta dijë vlerën e jetës, të shtojë ibadetin ndaj Allahut të Madhëruar, të bëjë gjithmonë vepra të mira, deri në vdekje.
Nga begatitë e Allahut ndaj robërve të Tij është edhe caktimi i disa sezoneve për vepra të mira, ku ata i shtojnë këto vepra gjatë këtyre ditëve, bëjnë gara që të afrohen te Zoti i tyre. I lumtur konsiderohet ai që përfiton gjatë këtyre sezoneve dhe nuk lejon që t’i kalojnë ato kot. Nga këto sezone me vlerë janë edhe dhjetëditëshi i parë i Dhul-Hixhes. Për këto ditë Profeti (a.s) ka dëshmuar se janë më me vlerë se çdo ditë tjetër dhe ka nxitur njerëzit për bërjen e veprave të mira gjatë këtyre ditëve. Ajo që e shton edhe më shumë vlerën është se Allahu i Lartësuar është betuar në këto dhjetë ditë. Vetëm kjo na mjafton të kuptojmë madhërinë e këtyre ditëve, për shkak se i Madhëruari nuk betohet vetëm se në diçka të madhe. E tërë kjo është shkas që nga besimtari të kërkohet ta japë mundin gjatë këtyre ditëve, t’i shpeshtojë veprat e mira dhe të kuptojë formën e saktë të pritjes dhe shfrytëzimit të tyre. Në vazhdim do të sqarojmë vlerën e dhjetëditëshit të parë të Dhul-Hixhes, vlerën e veprave gjatë këtyre ditëve dhe cilat vepra janë të preferuara të praktikohen. Lusim Allahun e Lartësuar të na mundësojë që të përfitojmë gjatë këtyre ditëve dhe të na ndihmojë në shfrytëzimin e tyre, ashtu si Ai është i kënaqur me ne!
Mirësia e këtyre ditëve:
Janë ditët më të mira dhe më të bereqetshme në jetën e besimtarit. Transmetohet nga Xhabiri (r.a) se Profeti Muhammed (a.s) ka thënë: “Nuk ka ditë që punët e mira janë të dashura për Allahun më shumë se në këta 10 – të ditë”. I thanë: “As lufta në rrugën e Allahut?” Tha: “As lufta në rrugën e All-llahut, përpos ai i cili ka dalë me vetën dhe pasurinë e tij dhe nuk kthehet me asnjërën prej tyre në shtëpi”.
Me të vërtetë prezantimi i këtyre dhjetë ditëve është mirësi e madhe nga Allahu i Madhëruar për robërit e Tij, për ata të cilët ia dinë vlerën. Është detyrë për muslimanin ta njohë këtë mirësi e ta shfrytëzojë këtë rast. Kështu që t’i veçojë këto dhjetë ditë me sa më shumë vepra të mira, të mundohet t’i shtojë sa më shumë ibadetet. Nga mirësitë e Allahut mbi ne është shtimi i rrugëve të veprave të mira dhe llojshmërisë së ibadeteve, në mënyrë që të qëndrojë muslimani gjithmonë i freskët e i gatshëm në adhurimin e Zotit të tij.
Vendosshmëria serioze për shfrytëzimin e këtyre ditëve:
Është e nevojshme për muslimanin të jetë i kujdesshëm që këto ditë t’i kalojë me përmendje të Allahut dhe vepra të mira. Kush mundohet për diçka, Allahu i ndihmon atij dhe do t’ia sigurojë shkaqet që do t’i ndihmojnë në kryerjen e këtyre veprave. Ai që është i sinqertë me Allahun, edhe Allahu do të jetë i sinqertë me të. Allahu i Lartësuar thotë: “E ata, të cilët kanë dhënë mundin për hir Tonë, Ne, me siguri do t’i orientojmë rrugës për te Ne, e nuk ka dyshim se Allahu është në krahun e besimtarëve.”[1]
Largimi nga mëkatet:
Sikurse që veprat e mira janë shkaktarë për afrimin ndaj Allahut, gjithashtu edhe mëkatet janë shkaktarë për largimin nga Allahu dhe distancim nga mëshira e Tij. Është shumë e mundur që njeriu të ndalohet nga rahmeti i Allahut për shkak të mëkatit që e vepron, prandaj nëse ke ëndje për mëshirë, falje të mëkateve dhe shpëtim nga zjarri i Xhehennemit, ki kujdes nga mëkatet gjatë këtyre ditëve dhe ditëve të tjera. Ai i cili e kupton se çfarë kërkon, nuk i duket e rëndë çfarwdo që sakrifikon. Prandaj, vëlla i dashur, ki kujdes në shfrytëzimin e këtyre ditëve, mundohu që t’i presësh sa më mirë dhe të mos kalojnë ashtu kot, e të pendohesh atëherë kur pendimi nuk ka dobi.

Allahu i Lartësuar është betuar në këto dhjetë ditë. Kur All-llahu betohet në diçka, kjo aludon në madhërinë e saj dhe vlerën që ka, për shkak se i Madhërishmi betohet vetëm në diçka të rëndësishme dhe që ka vlerë të madhe, e cila është në dobi të besimtarit. Allahu i Lartësuar thotë: “Pasha agimin! Pasha dhjetë netët! Pasha çiftin dhe pasha tekun!”[2] Dhjetë netët për të cilët Allahu betohet këtu janë dhjetë netët e para të Dhul-Hixhes, ky është mendimi i shumicës së komentatorëve të Kuranit. Ibn Kethiri thotë se kjo është më e sakta, kurse në këtë mendim qëndrojnë edhe Abdullah ibn Abasi dhe komentatori i njohur El-Muxhahid. Kurse betimi i Allahut të Madhërishëm në çiftin dhe tekun, sipas mendimit të dijetarëve, ka të bëjë me ditën e nëntë dhe të dhjetë të Dhulhixhes.
Nga punët e mira të cilat muslimani duhet t’i kryejë në këto dhjetë ditë janë:

1. Pendimi i sinqertë:
Profeti Muhammed (a.s) ka thënë: “Ai i cili pendohet nga mëkati është sikur nuk ka bërë mëkat fare”.
Kërkohet nga muslimani që të jetë në pritje të këtyre ditëve me pendim të sinqertë dhe me vendosmëri se do t’i kthehet Allahut, për shkak se me pendim robi arrin shpëtimin në këtë botë dhe në botën tjetër. Allahu i Lartësuar thotë: “Pendohuni të gjithë te Allahu, o besimtarë, në mënyrë që të gjeni shpëtim.”[3]
Lënia e gjynaheve të dukshme e të fshehta dhe kthimi tek Allahu i Madhëruar në këto dhjetë ditë ka vlerë të madhe. Pra, duhet që muslimani të shpejtojë në teube dhe në lënien e veprave të këqija në moment, e kjo sepse, së pari, ai nuk e di se kur mund të vdesë, dhe së dyti, sepse gjynahet tërheqin njëra-tjetrën. Pendimi në ditë apo muaj të shenjtë luan rol pozitiv në zemrën e të penduarit, sepse ndodhja e këtyre ditëve e shtyn atë në kryerjen e sa më shumë ibadeteve dhe e bën të ndjehet fajtor për kohën e kaluar. Pendimi është detyrë në çdo kohë e çdo moment. Nuk duhet të themi se do të presim këtë muaj apo këto ditë e pastaj do të pendohem. Pra, muslimani duhet të kujdeset t’i shfrytëzojë të tillat raste, sepse ato ikin shumë shpejt; të kryejë në to vepra të mira, sevapet e të cilave do t’i gjejë atëherë kur do të ketë më shumë nevojë për to. Sepse sevapet tona janë të pakta, gjynahet të shumta, kjo jetë është e shkurtër, rrugë e frikshme dhe mbërritje e pashmangshme ose për në Xhennet ose për në Xhehennem. Allahu Fuqiplotë thotë: “Ai i cili bën vepra të mira, qoftë edhe sa grimca e atomit, do t’i shohë ato; gjithashtu edhe ai i cili kryen vepra të këqija, qoftë edhe sa grimca e atomit, do t’i shohë ato.”[4] I fituar do të jetë ai i cili i shfrytëzon këto ditë të vlefshme, sepse ato nuk kthehen më e as që çmohen me mall. Shpejtoni, shpejtoni në kryerjen e veprave të mira; nxitoni, nxitoni para se t’u vijë meleku i vdekjes, e para se të pendohet punëkeqi për çka punoi; para se të kërkojë të kthehet, e askush nuk i përgjigjet; para se shpresat e tij të shkatërrohen; para se të mbyllet i vetëm në gropën e tij, ku nuk do të gjejë asgjë tjetër përveç punës së vet.

2. Përmendja e Allahut të Madhërishëm:
Është Sunet gjithashtu tekbiri, tahlili dhe tesbihi (thënia All-llahu Ekber, La ilahe il-lall-llah dhe Subhanallah) në këto dhjetë ditë. Thënia e këtyre me zë në xhami, në shtëpi, në rrugë e në çdo vend ku lejohet përmendja e Allahut. Të duket madhërimi i Allahut dhe të shfaqet ibadeti. Thënia e këtyre me zë nga burrat dhe më zë të ulët nga gratë. Ka thënë Allahu i Madhëruar: “Le të dëshmojnë ata për dobitë që kanë, e të përmendin emrin e Allahut në ditë të përcaktuara për ato që Ai i ka furnizuar nga kafshë e bagëti.”[5]. Kurse dijetarët kanë thënë se ditët e përcaktuara janë dhjetë ditët e Dhul-Hixhes, ashtu siç është transmetuar nga Ibn Abasi se ditët e përcaktuara janë dhjetë ditët e Dhulhixhes.
Tekbiri bëhet kështu: “All-llahu ekber, All-llahu ekber, la ilahe il-lall-llah, vall-llahu ekber. All-llahu ekber ve lilahil hamd”. Ka edhe mënyra tjera për thënien e tekbirit. Tekbiri në kohën tonë pothuajse është harruar fare, veçanërisht në fillim të këtyre dhjetë ditëve nuk dëgjohet, vetëm se prej shumë pak personave. Duhet që ta ngjallim këtë sunnet e të përkujtojmë me të neglizhentët. Është vërtetuar se Ibn Amr dhe Ebu Hurejra dilnin në punë në tregtinë e tyre. Me fillimin e këtyre dhjetë ditëve fillonin të bënin tekbir. Njerëzit i dëgjonin dhe po ashtu fillonin të bënin tekbir. Qëllimi këtu është se njerëzit e kujtonin tekbirin me dëgjimin e tekbirit të tyre, e secili pastaj bënte tekbir në vete, sepse nuk ishte për qëllim tekbiri i përbashkët me një zë. Ngjallja e suneteve të harruara ka sevap të madh. Ka thënë i Dërguari i All-llahut, Muhammedi (a.s) “Ai i cili ngjall sunet prej sunetit tim i cili ka vdekur mbas meje, do të ketë sevapin e të gjithë atyre që punojnë me të deri Ditën e Kiametit, pa u marrë nga sevapi i tyre asgjë”[6] Thotë Allahu Fuqiplotë: “Më përmendni ju Mua, do t’ju përmend edhe Unë juve; më falënderoni dhe mos më mohoni.” Kur u pyet Ibnul Kajim el-Xheuzi mbi komentimin e këtyre ajeteve, ai tha: “Përmendja e Allahut sikur mos të ketë asnjë shpërblim tjetër përpos që Allahu Fuqiplotë të të përmend ty, kjo do të mjaftonte”.

3. Agjërimi:
Eshtë Sunet që muslimani të agjërojë nëntë ditët e Dhulhixhes. Sepse Pejgamberi (a.s) na ka thënë të shtojmë veprat e mira në këto dhjetë ditë, e agjërimi është nga veprat më të mira. Është vepër për të cilën Allahu Fuqiplotë ka thënë në hadith kudsij: “Çdo vepër e birit të Ademit është për të, vetëm agjërimi ai është për Mua e Unë shpërblej për të”[7]
Ishte Pjegamberi (a.s) i cili i agjëronte nëntë ditë të Dhul-Hixhes. Transmetohet nga Hunejdeh ibn Khalid, e ky nga gruaja e tij, se disa nga gratë e të Dërguarit të Allahut kanë thënë: “Ishte Resulallahu (a.s) i cili agjëronte nëntë ditët e Dhul-Hixhes, ditën e Ashures, dhe tre ditë nga çdo muaj. Të hënën e parë të çdo muaji dhe dy të enjtet e tij”.[8]Thotë Profeti Muhamed (a.s) “Ai që agjëron një ditë për hir të Allahut, Allahu për atë ditë agjërimi e largon fytyrën e tij nga zjarri i Xhehennemit 70 -tw vite”. Kurse agjërimi më i mirë është në ditët më të mira.

4. Namazi i natës:
Thotë një nga njerëzit e mirë: “Minutat e natës janë të shtrenjtë, mos i zhvlerësoni me neglizhencë”.
Në këto ditë të bereqetshme me vlerë të lartë, një nga ibadetet që Allahu Fuqiplotë caktoi për besimtarët të cilët dëshirojnë t’i shtojnë veprat e mira, njëri nga adhurimet që i vlerëson edhe më shumë këto 10 – tw ditë, është edhe namazi i natës. Thotë Allahu në Kur’an: “Dhe në një pjesë të natës zgjohu me të (me Kur’anin – namazin), është e sigurt se Zoti yt do të ngrejë ty në një vend të lavdishëm.”[9] Gjithashtu Allahu i Madhërishëm në suren Muzemil i drejtohet Profetit Muhamed (a.s) me këto ajete: “O ti i mbështjellur! Ngrihu për falje natën, përveç një pjese të vogël të saj. Gjysmën e saj ose diç më pak se gjysmën. Ose shto diç prej saj dhe Kur’anin lexoje me vëmendje.”[10] Po ashtu, thotë Allahu Fuqiplotë: “Zoti yt e di se ti dhe një grup i atyre që janë me ty kaloni në adhurim më pak se dy të tretat e natës ose gjysmën e saj, a një të tretën e saj. All-llahu e di gjatësinë e natës dhe të ditës dhe Ai e diti që ju nuk do të mund t’i përmbaheni asaj, andaj u lehtësoi juve, pra faluni duke lexuar Kur’an sa t’ju vijë më lehtë prej namazit.”[11] Pra, ti o i nderuar, pyete veten a dëshiron të jesh në shoqëri me Muhammedin (a.s)? A dëshiron të bëhesh pjesë e këtij ajeti i cili përfundon me mëshirë?

Njw poet thotw:
O burrat e natës, forcohuni
Duaja e natës nuk kthehet
Nuk ngrihet natën, përpos
Ai i cili ka krenari dhe seriozitet.

5. Leximi i Kuranit:
Kurani nuk është një grumbull shkronjash, e as një përmbledhje fjalësh e fjalish, por çdo shkronjë e tij posedon shpirt që i ngjallë zemrat e vdekura. Me leximin e Kuranit ngjallet shpirti dhe qetësohet zemra e tërbuar. Thotë Allahu Fuqiplotë: “A nuk qetësohet zemra me përmendjen e Allahut?” Kurse Pejgamberi (a.s) ka thënë: “Lexojeni Kuranin, pasi në Ditën e Kiametit ai do të vijë si ndërmjetës për ata që e lexuan”. Mendo që Ditën e Kiametit nuk do të ndërmjetësojnë për ty as babai e as nëna, por vetë libri i Allahut, duke dëshmuar që ti ke qenë prej lexuesve të tij. Nuk është mirë për ty o vëlla që të kalojë një ditë pa lexuar Kuran. Me çfarë e vërteton lidhjen tënde me këtë fe, nëse nuk mëson dhe lexon Kuranin? E sidomos në ditët e zgjedhura. Pejgamberi (a.s) thotë: “Kush lexon një shkronjë nga libri i Zotit ka një të mirë dhe një e mirë shpërblehet me dhjetë të tilla…”

6. Lëmosha:
Këto janë ditët kur ajo shpërblehet më tepër. Dijetarët thonë që, njeriu pasi vdes, gjëja e parë për të cilën pendohet më shumë është mosdhënia e sadakasë nevojtarëve. Qysh në momentet e para, do të thotë: “Ah sikur të kisha dhënë sadaka”. Pejgamberi (a.s) thotë: “Kush jep sadaka, qoftë dhe sa një kokërr hurme nga pasuria hallall, pasi Zoti nuk pranon veçse hallallin, do e marrë Zoti me të djathtën e tij, dhe e rrit dhe shton atë ashtu siç rrit ndonjëri prej jush mëzin e tij, derisa t’i shtohet dhe të bëhet sa mali i Uhudit”. Me këtë Pejgamberi (a.s) i bën thirrje atij që ka dhe atij që nuk ka, që të japin sa të munden. Aishja kur dëshironte të jepte sadaka, e merrte monedhën dhe e parfumoste para se ta jepte. Kur e pyetën se përse e bënte këtë, tha: “E bëj pasi ajo do të bjerë në dorë të Zotit, para se të bjerë në dorën e të varfrit”. Thotë Pejgamberi (a.s) në një hadith tjetër: “Në çdo ditë që lind, dy melekë zbresin dhe thotë njëri: ‘O Zot, shtoja pasurinë atij që jep!’ Kurse tjetri thotë: ‘O Zot, shkatërroja pasurinë atij që nuk jep!” Thotë Zoti në një hadith kudsij: “O robi Im, jep që të të jap edhe Unë”. Pejgamberi (a.s) thotë: “Shtatë lloj njerëzish do të qëndrojnë nën hijen e Zotit ditën kur nuk do të ketë hije tjetër veç hijes së Tij… dhe një njeri i cili jep sadaka, pa e ditur dora e majtë se çfarë dha e djathta”. Thotë Allahu i Madhërishëm: “A mund të jetë shpërblimi i veprës së mirë diç tjetër, pos të së mirës!” Pejgamberi (a.s) ka thënë: “Shuajeni zjarrin e gjynaheve tuaja me sadaka”; “Nuk bashkohet koprracia dhe besimi në të njëjtën zemër”; “Njeriu bujar është i afërt me njerëzit, i afërt me Zotin, i afërt me Xhennetin dhe larg zjarrit. Kurse koprraci është larg njerëzve, larg Zotit, larg Xhennetit dhe afër zjarrit”.
Shumë njerëz nuk japin nga pasuria e tyre sepse kanë frikë se ajo u pakësohet. Por Zoti në Kuran na garanton që jo vetëm nuk pakësohet, por do të shtohet. Kurse Pejgamberi (a.s) thotë “Sadakaja nuk e pakëson pasurinë”. Le të bëhemi neve shkak që me lëmoshën tonë ta shndërrojmë lotin e jetimit në buzëqeshje.

7. Karakteri i mire:
Thotë Allahu i Madhërishëm: “Ti je me një moral të lartë”.[12]
Muadh ibni Xhebel tregon se fjala e fundit që i tha Profeti Muhammed (a.s) ishte që ta rregullojë sjelljen me njerëzit. Tha Pejgamberi (a.s): “Nuk ka gjë më me peshë në Ditën e Gjykimit se sa sjellja e mirë me njerëzit”. Gjithashtu në një hadith tjetër thotë: “Njerëzit me besim më të përsosur janë ata që kanë sjellje më të mirë”.
Karakteri është i rëndësishëm për shkak të disa gjërave. Qëllimi kryesor i dërgimit të Pejgamberit (a.s) ishte përsosja e moralit. Pejgamberi (a.s) në një hadith thotë: “Nuk jam dërguar veçse për të përsosur moralet e larta”. Pra, qëllimi kryesor ishte përsosja e moralit, karakterit. Nuk do të ketë qetësi dhe lumturi asnjë lloj shoqërie pa moral. Morali i mirë është më i rëndësishëm, pasi qëllimi me të gjithë ibadetet e lartpërmendura është përsosja e moralit. Dhe nuk do të kishte fare vlerë adhurimi pa pasur moralin. Pejgamberi (a.s) thotë: “Turpi dhe besimi shkojnë gjithmonë bashkë, nëse hiqet njëri, do të hiqet dhe tjetri”.
Ka njerëz që për të thirrur dikë që banon në pallat, përdor borinë e makinës duke shqetësuar këdo aty pranë. Dikush tjetër qesh me shokët me të madhe në mes të rrugës, pa iu skuqur fytyra se shqetëson të tjerët me këtë sjellje. Më e keqja është se këta njerëz mund të jenë edhe nga ata që falen në xhami. Dikush mund të mendojë se gjëra të tilla nuk kanë të bëjnë me fenë, por në fakt gjëra si këto janë thelbi i fesë. Nëse do të dish si e ke besimin, shiko se si e ke moralin dhe sjelljen. Nëse do të dish nëse je afër Zotit apo larg, më trego për moralin tënd.

8. Farefisi:
Le të jenë këto ditë të mëdha ditë kur ti do t’i rregullosh raportet me farefisin tënd, do të largosh smirën nga zemra dhe do të zgjatësh dorën e pajtimit dhe ndihmesës, do të fillosh vizitat e farefisit . Thotë Allahu Fuqiplotë: “A pritet prej jush (hipokritëve) që nëse merrni sundimin (ose zmbrapseni prej fesë islame) të bëni trazira në tokë dhe të ndërpreni lidhjet e akraballëkut?” Në një hadith, duke përshkruar etapat e Ditës së Gjykimit, Pejgamberi (a.s) thotë: “… më pas vendoset ura e Siratit dhe në dy anët e saj Zoti vendos amanetin dhe farefisin, të cilët qëndroj në njëri në krahun e djathtë të urës dhe tjetri në krahun e majtë. Sa herë që vjen dikush për të kaluar, e pyet amaneti: A i ke kryer detyrimet ndaj meje? Edhe farefisi e pyet: a i ke kryer detyrimet ndaj meje?” Pra, a e ke vizituar farefisin, a ia ke zgjatur dorën e ndihmës dhe a je munduar të zgjidhwsh problemet me të cilat ballafaqohen ata? Transmetohet nga Ibn Ebi Asim dhe Ebu Jala, nga një burrë i fisit Hetham, i cili e pyeti Profetin Muhammed (a.s): “Cilat janë veprat më të dashura për Allahun Fuqiplotë?” Tha i Dërguari i Allahut: “Besimi në Allahun e Lartësuar”. “E cila pastaj o i Dërguari i Allahut?” Tha: “Mbajtja e lidhjeve familjare”.

9. Dita e Arafatit:
Allahu i Lartësuar e ka nderuar këtë ditë me shumë vlera dhe begati. Në vazhdim do t’i përmendim disa nga këto vlera:
Kjo është dita më e mirw:
Transmetohet nga Xhabiri se Profeti (a.s) ka thënë: “Dita më e mirë është dita e Arafatit”[13] Gjithashtu, Ibën Hibani transmeton se Resulullahu (a.s) ka thënë: “Nuk ka ndonjë ditë që është më me vlerë tek Allahu se dita e Arafatit. Allahu i Lartësuar zbret në qiellin e kësaj bote dhe lavdërohet me banorët e tokës ndaj banorëve të qiellit”. Kurse në një transmetim tjetër thuhet: “Allahu i Lartësuar lavdërohet me ata që qëndrojnë në Arafat tek engjëjt dhe thotë: ‘O engjëjt e Mi, shikoni robërit e Mi, më kanë ardhur të pakrehur, të pluhurosur (nga rruga) dhe duke sakrifikuar”.
Është dita e plotësimit të fesë dhe përmbushjes së begative:
Transmeton Buhariu, ku thuhet se çifutët i kanë thënë Umerit: “Ju e lexoni në Kuranin tuaj një ajet, po të na kishte zbritur neve do ta konsideronim (atë ditë që ka zbritur) festë për ne”. Umeri tha: “Vërtet, unë jam në dijeni kur ka zbritur, ku ka zbritur dhe ku ishte Resulullahu (a.s) kur zbriti; ajeti zbriti ditën e Arafatit kur ne ishim atje”. Ajeti është: “Sot përsosa për ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë Time, zgjodha për ju islamin fe.”[14] Plotësimi i fesë është bërë në këtë ditë pasi muslimanët nuk kishin bërë më herët haxhin dhe kështu u plotësua feja me këtë rit të adhurimit, i cili konsiderohet kushti i pestë i Islamit. Kurse përmbushja e begative është bërë me falje, pa të cilën nuk përmbushen begatitë, ashtu si thotë Allahu i Lartësuar: “Ashtu që Allahu të liroi ty prej mëkateve të mëparshme dhe prej atyre të mëvonshmeve dhe ashtu të plotësoi mirësinë e Vet ndaj teje në rrugën e drejtë.”[15]

Është ditë e festës:
Dita e Arafatit është ditë feste për muslimanët. Ukbe ibn Amiri transmeton se Pejgamberi (a.s) ka thënë: “Dita e Arafatit, dita e parë e Kurban Bajramit, ditët e teshkrikut (tri ditët vijuese të Kurban Bajramit) janë festa jonë, ithtarëve të Islamit; ato janë ditë ngrënie dhe pijeje”. Po ashtu transmetohet nga Ebi Umame se Pejgamberi (a.s) ka thënë: “Dita e Arafatit, dita e nahrit (Bajramit) dhe ditët e teshrikut (Dita e dytë, e tretë dhe e katërt e Bajramit) janë festa tona dhe ato ditë janë ditë të ngrënies dhe pijes”[16] Ibnul Kajjimi ka thënë: “Dita e Arafatit është feste për ata që janë në Arafat, kështu që nuk është e pëlqyer për ta agjërimi i kësaj dite”. Një çifut i tha Omerit: “O prijësi i besimtarëve, ju muslimanët e lexoni një ajet kur’anor që po të kishte zbritur tek ne, do ta merrnim ditën e zbritjes si festë”. “Cili ajet është ai?”, pyeti Omeri. Ajeti: “… Sot përsosa për ju fenë tuaj, plotësova ndaj jush dhuntinë Time, zgjodha për ju islamin fe…”, u përgjigj çifuti. “Ne e dimë atë ditë dhe vendin në të cilin i ka zbritur ky ajet Pejgamberit (a.s). Ishte duke qëndruar në Arafat në Ditën e Xhuma”, tha Omeri. Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, deshi t’ia bëjë me dije këtij çifuti se ky ajet, përveç që shënon fundin e misionit të Muhammedit (a.s) me një ngadhënjim moral, shpirtëror, parimor e ideor mbi të keqen dhe pabesimin, ai ka zbritur në një vend të shenjtë dhe ka rastisur të jetë në ditë të madhe për muslimanët, pra në Ditën e Xhuma. Këtë shumë bukur e sqarojnë edhe shtesat e përmendura të hadithit, të aprovuara kuptimisht për plotësimin e domethënies së këtij hadithi edhe nga dijetari Ibn Haxher el-Askalani. Ai përmend shtesën e Is’hakut nga Kabisah: “Ka zbritur Ditën e Xhuma në Ditën e Arafatit; që të dyja për ne, falënderuar qoftë Allahu, janë festa”. Si dhe shtesën e Taberiut dhe Taberaniut: “E këto ditë janë dy festa për ne”.
Arafati është festa e plotësimit të fesë sonë. Arafati nuk është caktuar rastësisht të jetë festë jona, sidomos kur kemi parasysh faktin se ai shënon përmbylljen e suksesshme të misionit të Muhamedit (a.s).
Agjërimi i kësaj dite i shpaguan mëkatet për dy vite:
Thotë Resulullahu (a.s): “Për agjërimin e ditës së Arafatit shpresoj që Allahu të m’i falë mëkatet e vitit të kaluar dhe vitit të ardhshëm”[17]
Ebu Hurejre transmeton se Pejgamberi (a.s) ka thënë: “Allahu e ka ndarë mëshirën e Tij në 100 pjesë; 99 i ka mbajtur tek Ai, ndërsa një pjesë e ka zbritur në tokë. Prej kësaj pjesë mëshirohen krijesat ndërmjet vete, saqë edhe kali nga frika se e shkel të voglin e vet e ngrit këmbën (dhe bën kujdes)”. Mëshirën e Allahut me robër e përshkruan edhe ky hadith nga Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili rrëfen për një grua e cila në mesin e robërve të sjellë tek Pejgamberi (a.s) kishte humbur foshnjën e saj, e gjeti dhe e ledhatoi e i dha gji. Pejgamberi (a.s) tha: “A mendoni se kjo grua do ta hidhte djalin e saj në zjarr?” “Jo, pasha Allahun!”, thamë, “përderisa të ketë mundësi të mos e bëjë këtë”. Pejgamberi (a.s) tha: “Allahu është më i mëshirshëm me krijesat e Tij se sa kjo grua me djalin e saj”. Nëse me një pjesë të mëshirës u arritkan gjëra kaq të mëdha, atëherë në Ahiret pa dyshim se ato 99 pjesë të mbetura do të mjaftojnë që neve Allahu të na falë. Arafati është një stacion ku njeriu, para se të hyjë tek Allahu, zbukurohet dhe stoliset me iman e pastërti shpirtërore ashtu siç duhet.
Kjo ditë është ditë e faljes së mëkateve dhe shpëtimit nga zjarri i Xhehennemit:
Transmetohet nga Aishja se i Dërguari (a.s) ka thënë: “Nuk ka ndonjë ditë që lirohen më së shumti nga zjarri i Xhehennemit, se dita e Arafatit; Ai u Afrohet atyre, pastaj lavdërohet me ata para engjëjve dhe thotë: ‘Çfarë dëshirojnë ata?!” Ibn Abdulberri thotë: “Kjo aludon se ata janë të falur nga mëkatet, për shkak se Allahu nuk lavdërohet me gabimtarët dhe mëkatarët, përveç pas pendimit dhe faljes”.
Thotë Allahu: “E Ademi prej Zotit të vet pranoi disa fjalë (lutje), prandaj Ai ia fali (gabimin)…”.

Pse u quajt Arafat dhe çfar don të thot Arafat:

Është thënë edhe ndryshe. Ibrahimit (a.s) i qe përshkruar ai vend dhe kur e pa me sy e njohu atë, kështu që u quajt Arafat.
Ngase njerëzit njihen ndërmjet vete dhe takohen në atë vend dhe atë ditë.
Njerëzit pranojnë (ja’terifune) mëkatet e tyre para Allahut në këtë vend dhe kërkojnë falje.
Ngase njerëzit ngriten-hipin mbi kodrat e tij, kurse arabët çdo gjë që ngritet-lartësohet e quajnë Arefeh. Arafati ka edhe disa emra, si: Xhebelu’rr rrahmeh (Kodra e mëshirës), Xhebelu’llah (Kodra e Allahut), Xhebelu’t teubeh (Kodra e pendimit), El-xhebel el-mukaddes (Kodra e shenjtë), Xhebelu’d dua (Kodra e lutjes), El-mesh’ar el-haram (Monumenti i shenjtë), Et-tajjib (I miri-bukuri), Es-sabru (durimi)… Arafati është përmendur një herë në Kur’an, ku All-llahu i Madhërishëm thotë: “E kur të derdheni (hiqeni) prej Arafatit, përmendeni Allahun në vend të shenjtë.” Transmeton Imam Buhariu se Arafati është vend ku dukuria e pesimizmit flaket. Nëse Arafati është vend ku zbret mëshira e Allahut, atëherë përse të ekzistoje pesimizmi në fjalorin e muslimanëve. Shikoni se si është mëshira e Allahut, e pastaj binduni se Arafati është një reflektues i asaj mëshire. Në Arafat njerëzit qëndrojnë të përulur, penduar, luten e kërkojnë falje, pastaj të nesërmen shkojnë në shtëpinë e Allahut dhe bëjnë ziaret (vizitojnë) Qabenë. Mu për këtë qëllim ky tavaf quhet tavafi i ziaretit. Pra, besimtari i pastruar nga mëkatet viziton All-llahun që fal e dhuron të mira shumë.

O ju që nuk patët shansin të shkoni në Arafat, kryejini obligimet e Allahut kudo që të jeni!
Ai që nuk mundi të buaj këtë vit në Muzdelife, le të buaj në shtëpinë e tij me vendosmëri për ta adhuruar Allahun përherë!
Ai që nuk ka mundur ta ther kurbanin e tij në Mina, le ta ther këtu epshin e vet!
Ai që nuk ka mundur të shkoje në Qabe, le t’i drejtohet Zotit të Qabesë kudo që të jetë, ngase Ai është afër!
Allahu na mundësoftë kryerjen e Haxhit!
Allahu na pastroftë nga mëkatet dhe gabimet!
Allahu na pranoftë veprat e mira dhe na ruajt nga veprat e liga!

10. Prerja e kurbanit:
Nga punët e mira në këto dhjetë ditë, e cila të afron për tek Allahu i Madhëruar, është therja e kurbanit, therja dhe ndarja e tij sipas Sheriatit dhe shpenzimi i pasurisë në rrugë të Allahut.
Kjo ditë i ngjanë ditës kur Ibrahimi (a.s) u urdhërua të therte djalin e tij, Ismailin (a.s), për kurban, por Alllahu Fuqiplotë ia zbriti një kurban të cilin Ibrahimi (a.s) e preu me dorën e tij dhe me këtë e vërtetoi premtimin dhënë Alllahut Fuqiplotë. Kjo ditë është më e vlefshme se të gjitha të tjerat te disa dijetarë, madje më e vlefshme edhe se dita e Arafatit. Resulullahu (a.s) thotë: “Dita më e madhe tek Allahu është dita e nahrit (dita e prerjes së kurbanit), pastaj dita e ballafaqimit me armikun”.[18] Thotë Allahu Fuqiplotë: “Tek Allahu nuk arrin as mishi e as gjaku i tyre, por te Ai arrin bindja juaj. Ai ashtu ua nënshtroi ato juve që ta madhëroni Allahun për udhëzimet që ua bëri. Bamirësve merru myzhde.”[19]
Prerja e kurbanit është nga adhurimet më të mëdha me të cilat besimtari ofrohet tek Allahu Fuqiplotë. Thotë Allahu në Kur’an: “Andaj ti falu dhe prej kurban për hir të Zotit tënd!” Kurse i Dërguari i Allahut ka thënë: “Nuk ka shpenzim më të mirë tek Allahu pas lidhjeve farefisnore, se sa derdhja e gjakut (prerja e kurbanit)”.

-Hasan Baftjari

[1] – Sure Ankebut: 69

[2] – Sure Fexhr: 1-3.

[3] – Sure Nur: 31

[4] – Sure Zelzele: 7-8.

[5] – Sure Haxh:38.

[6] – Tirmidhiu. Hadithi wshtw Hasen.

[7] – Buhariu.

[8] – Ebu Daudi dhe Nesai. Hadithi wshtw Sahih.

[9] – Sure Isra: 79.

[10] – Sure Muzemmil: 1-4.

[11] – Sure Muzemmil: 20.